Το κήρυγμα της Κυριακής: Δ΄ Κυριακή του Ματθαίου.
Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη,
Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.
«Οὐδέ ἐν τῷ Ἰσραήλ τοσαύτην πίστιν εὗρον».
Πιο λαμπρό εγκώμιο δεν θα μπορούσε να γίνει σε άνθρωπο, από εκείνο που έπλεξε ο Κύριο στον Εκατόνταρχο της Καπερναούμ όταν είπε «οὐδέ ἐν τῷ Ἰσραήλ τοσαύτην πίστιν εὗρον».
Ήταν δημόσιος έπαινος και τιμητικό μετάλλιο, πιο πολύτιμο από όλα τα διακριτικά εμβλήματα της εξουσίας και του αξιώματός του. Στον Εκατόνταρχο, στον Ρωμαίο αυτό αξιωματικό έδωσε ένα υπέροχο βραβείο. Σε ένα ειδωλολάτρη απένειμε το λαμπρό δίπλωμα της αληθινής, της μεγάλης πίστης. Αλλά γιατί ο Κύριος έκανε την τιμητική αυτή διάκριση στον Εκατόνταρχο;
Διότι ο άνθρωπος αυτός που πλησίασε τον Κύριο ήταν ένας ειδωλολάτρης Ρωμαίος αξιωματικός. Και η πανίσχυρη τότε Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε υποτάξει όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Και οι αξιωματικοί της είχαν μεγάλη δύναμη και εξουσία. Και γνωρίζουμε βεβαίως πόσο θαμπώνει η εξουσία και πόσο τα αξιώματα εξάπτουν την φαντασία, δημιουργούν έπαρση, αυξάνουν τον εγωισμό και καθιστούν τον άνθρωπο αγέρωχο, υπερήφανο, σε σημείο μερικές φορές να θεοποιεί τον εαυτό του. Το μόνο που θα περίμενε κανείς γι’ αυτόν θα ήταν η σκληρότητα και η αναλγησία. Ειδωλολάτρης από καταγωγή και στρατιωτικός, θα έπρεπε να είναι ξένος προς την πίστη, την καλοσύνη ή την πραότητα. Αυτό θα σκεπτόταν καθένας. Εν τούτοις άλλος παρουσιάζεται μέσα στα γεγονότα που μάς περιγράφει η ευαγγελική περικοπή. Με πίστη βαθιά και θερμή, με καρδιά γεμάτη αγάπη και πόνο, με ταπείνωση, ανιδιοτέλεια. Ενώ εκείνοι προς τους οποίους απευθύνεται ο Κύριος δυσπιστούν ή συνηθίζουν τις δωρεές Του, αυτός εμπιστεύεται απόλυτα σ’ αυτόν τον πόνο του. Ενώ οι άλλοι πλησιάζουν απρόσεκτα το Χριστό, αυτός με πολλή ευλάβεια απευθύνεται προς Αυτόν. Γονατίζει μπροστά στον Κύριο και του ζητάει να θεραπεύσει τον δούλο του. «Προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτόν καί λέγων· Κύριε, ὁ παῖς μου βέβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ παραλυτικός, δεινῶς βασανιζόμενος».
Και όταν ο Κύριος του λέει θα έρθω να τον θεραπεύσω, απαντά ο Εκατόνταρχος γεμάτος πίστη, ότι δεν είμαι άξιος να σε φιλοξενήσω κάτω από την στέγη μου, στο σπίτι μου δηλαδή. «Κύριε, οὐκ εἰμί ἱκανός ἳνα μου ὑπό τήν στέγην εἰσέλθῃς». Εγώ πιστεύω πως είσαι ο παντοδύναμος Θεός, που όλα μπορείς να τα κατορθώσεις μ’ ένα σου λόγο. «Εἰπέ λόγῳ καί ἰαθήσεται ὁ παῖς μου». Ο Κύριος είναι ο Λόγος του Θεού, που έκτισε τα πάντα. Πως, λοιπόν, να μην αρκέσει μόνο η φωνή του, για να σηκώσει από το κρεβάτι ένα βασανισμένο πλάσμα του;
Κι ο Εκατόνταρχος συνεχίζει προβάλλοντας ένα εύγλωττο παράδειγμα από την ίδια του τη ζωή. Ένα παράδειγμα που φανερώνει την ακλόνητη πίστη του στην παντοδυναμία του Κυρίου.
Να, λέει, και εγώ σαν αξιωματικός λέω στον ένα στρατιώτη πήγαινε και πηγαίνει. Λέω στον άλλο, έλα εδώ και έρχεται. Έτσι ξέρω πολύ καλά, ότι συμβαίνει και σε σένα, Κύριε. Έχεις κάτω από τις προσταγές σου όλους τους νόμους της κτίσεως, όλες τις δυνάμεις του κόσμου.
Θαύμασε, γράφει το ιερό ευαγγέλιο, ο Χριστός σαν άκουσε τα λόγια αυτά του Εκατοντάρχου. Γύρισε τότε και είπε σε όσους τον ακολουθούσαν: «Σας βεβαιώνω, πως ούτε ανάμεσα στους Ισραηλίτες δεν βρήκα τόση πίστη. Την βρήκα σ’ αυτόν τον αλλόφυλο, που δεν ανήκει στον διαλεκτό λαό. Σας προειδοποιώ, λοιπόν, ότι όπως αυτός ο Εκατόνταρχος, έτσι και άλλοι πολλοί θα έρθουν από ανατολή και δύση και θα λάβουν μέρος στο αιώνιο συμπόσιο της βασιλείας των Ουρανών μαζί με τον Αβραάμ, τον Ισαάκ και τον Ιακώβ».
Μεγάλο παράδειγμα ο Εκατόνταρχος της Καπερναούμ. Παράδειγμα ανθρώπου αξιωματούχου που βρίσκεται ταπεινά υποταγμένος στην πίστη του Χριστού. Παράδειγμα αλλά και έλεγχος για όλους τους αξιωματούχους που θεωρούν υποτιμητικό να παρουσιάζονται ότι πιστεύουν, που θεωρούν υποτιμητικό να εκκλησιάζονται, να μελετούν το Ευαγγέλιο, να εξομολογούνται, να κοινωνούν.
Είναι βέβαια και αρκετοί που μιμούνται το παράδειγμα του Εκατοντάρχου και αποθέτουν με βαθειά πίστη στα πόδια του Χριστού τα αξιώματά τους, τους τίτλους και τις αλουργίδες τους ακόμα, σαν τον Μέγα Κωνσταντίνο, και τόσους άλλους άρχοντες και αυτοκράτορες του χριστιανισμού που υπηρέτησαν και υπηρετούν με όλες τις δυνάμεις την Αλήθεια. Όμως πάντα υπάρχουν και εκείνοι τους οποίους δεν αφήνει ο εγωισμός να κύψουν το κεφάλι και την καρδιά και να προχωρήσουν στη στενή πύλη της χριστιανικής πίστεως.
Να όμως που ο Εκατόνταρχος του σημερινού Ευαγγελίου καλεί όσους είναι γονείς, δάσκαλοι, αξιωματούχοι, όσοι έχουν δύναμη και εξουσία, όσους έχουν υπό την εξουσία τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν την πίστη, να έχουν ζωντανή, θερμή εμπιστοσύνη στον Θεό. Έτσι θα είναι το ζωντανό παράδειγμα στους νεωτέρους. Ενώ όταν βλέπουν οι νέοι, οι υπάλληλοι, οι εργάτες τους γονείς, τους μεγαλύτερους να αμφιβάλλουν, να μην πιστεύουν ή ακόμα το φοβερότερο να ειρωνεύονται την Αλήθεια, τότε κι αυτοί θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.
Βλέπουμε λοιπόν, ποιο είναι το μεγάλο μας καθήκον όσοι έχουμε κάποια θέση. Η πίστη μας πρέπει να είναι τόσο δυνατή, η εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού τόσο σταθερή, ώστε και για μάς να μπορεί να ειπωθεί: «Οὐδέ ἐν τῷ Ἰσραήλ τοσαύτην πίστιν εὗρον».